Thụ phấn bổ sung cho sầu riêng là một kỹ thuật quan trọng để cải thiện năng suất và chất lượng trái sầu riêng. Sầu riêng là một trong những loại trái cây nhiệt đới có giá trị kinh tế cao, được nhiều người ưa chuộng.
Hoa sầu riêng thường mọc thành từng chùm, tùy thuộc vào giống sẽ có màu sắc khác nhau như trắng ngà, trắng xanh,... Mỗi chùm có từ vài đến vài chục bông hoa, với cuống hoa treo trên cành. Hoa sầu riêng thường có mùi thơm đặc trưng, khá mạnh.
Khi hoa nở, nó sẽ để lộ ra 5 đài hoa gắn liền với 5 cánh hoa, có màu sắc khá giống với thịt quả. Hoa sầu riêng là loài hoa lưỡng tính, có cả nhị đực và nhụy cái trong cùng một bông hoa.
Đặc điểm nổi bật của hoa sầu riêng là chúng thường chỉ nở rộ vào ban đêm, từ khoảng 18h đến 22h. Sau khi trải qua quá trình nở hoa, các bông hoa sẽ rụng sau 7-10 ngày.
Sầu riêng là loài hoa lưỡng tính, có cả nhị đực và nhụy cái trong cùng một bông hoa. Tuy nhiên, nhị đực và nhụy cái thường không nở cùng một lúc, dẫn đến hoa rất ít khi tự thụ phấn (tự bất tương hợp).
Ở một số giống sầu riêng, tỷ lệ đậu trái do thụ phấn tự nhiên rất thấp, chỉ khoảng 0-20%, nhất là với các cây sầu riêng cho trái lần đầu. Điều này làm ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng trái.
Khi hoa sầu riêng không được thụ phấn đầy đủ, trái sầu riêng thường bị méo mó, biến dạng, không đều hộc. Điều này làm giảm giá trị thương phẩm của trái sầu riêng.
Ngược lại, khi hoa sầu riêng được thụ phấn đầy đủ, trái sầu riêng sẽ có những múi cơm to, đều đặn, chất lượng ngon và đạt giá trị kinh tế cao.
Sầu riêng có thể được thụ phấn tự nhiên nhờ gió hoặc côn trùng. Tuy nhiên, phương pháp này thường mang lại tỷ lệ đậu trái thấp, trái không đều, dễ bị méo mó.
Những loài côn trùng như ong, bướm, muỗi, kiến... có thể giúp thụ phấn cho hoa sầu riêng. Tuy nhiên, các loài này thường xuất hiện lúc hạt phấn chưa sẵn sàng. Chỉ có những loài bướm đêm và dơi nhỏ mới là những động vật thụ phấn quan trọng của hoa sầu riêng, bởi chúng hoạt động đúng vào thời điểm hoa nở.
Sầu riêng có thể được thụ phấn nhờ các loài côn trùng như ong, bướm, muỗi, kiến,... do hoa sầu riêng có mùi thơm mạnh. Tuy nhiên, những loài này thường xuất hiện lúc hạt phấn chưa sẵn sàng.
Chỉ có những loài bướm đêm và dơi nhỏ mới là những động vật thụ phấn quan trọng của hoa sầu riêng. Bởi vì chúng hoạt động đúng vào thời điểm hoa nở, từ khoảng 18h đến 22h.
Do những khó khăn trong thụ phấn tự nhiên, người trồng sầu riêng cần phải áp dụng biện pháp thụ phấn bổ sung (giao phấn) để cải thiện tỷ lệ đậu trái, nâng cao năng suất và chất lượng trái.
Thụ phấn bổ sung là quá trình di chuyển hạt phấn đã chín của hoa này sang đầu nhụy của hoa khác. Tại đây, hạt phấn sẽ mọc ra ống phấn, xuyên qua vòi nhụy để đến noãn, tiếp tục quá trình thụ tinh và hình thành quả.
Người trồng sầu riêng cần chọn các bông hoa khỏe mạnh sắp nở để lấy phấn. Cắt các chùm nhị đực, cho vào chén và dùng vải phủ lại, để ở nơi khô ráo đến chiều thì phấn sẽ bắt đầu nở.
Khi các chùm hoa sầu riêng ở vườn nở rộ, khoảng từ 20h-22h tối, người trồng sẽ dùng cọ mịn hoặc thanh tre quấn bông gòn để chấm vào phấn hoa, sau đó quét nhẹ lên vùng nhụy và chùm hoa.
Để thực hiện thụ phấn bổ sung hiệu quả, người trồng cần chuẩn bị các dụng cụ như: chén/bát để chứa phấn hoa, cọ mịn hoặc thanh tre quấn bông gòn để thực hiện thụ phấn.
Thời gian nở hoa trên cùng một cây sầu riêng kéo dài từ 7-10 ngày. Vì vậy, người trồng chỉ nên thực hiện thụ phấn bổ sung trong khoảng 4-5 ngày liên tục khi hoa nở rộ nhất.
Những bông hoa không được thụ phấn sẽ rụng sau 7-10 ngày. Sau khi quét phấn cho khoảng 8-10 cây, cần phải thay chổi mới do nhụy hoa tiết ra dịch mật, làm phấn dính chặt vào chổi.
Để lấy phấn hoa, người trồng cần chọn những bông hoa khỏe mạnh sắp nở, cắt chùm nhị đựng vào chén và dùng vải phủ lại, để ở nơi khô ráo đến chiều thì phấn sẽ bắt đầu nở.
Khi thực hiện thụ phấn, cần nhẹ nhàng, tránh làm tổn thương hay gãy vòi nhụy, hại bông hoa. Ngoài ra, cần thay chổi mới sau mỗi lần quét phấn để đảm bảo hiệu quả
Thụ phấn bổ sung cho sầu riêng là một phương pháp cần thiết để nâng cao năng suất và chất lượng trái cây. Qua việc hiểu rõ các đặc điểm của hoa sầu riêng, quy trình thực hiện thụ phấn cũng như những yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả, người trồng có thể áp dụng các biện pháp hợp lý để đạt được kết quả tốt nhất.
RẦY XANH HẠI SẦU RIÊNG – NHẬN BIẾT VÀ QUẢN LÝ
BỆNH THỐI TRÁI DO NẤM PHYTOPHTHORA TRÊN SẦU RIÊNG
Quy trình xử lý ra hoa trên sầu riêng TDC giúp cây phân hóa mầm hoa mạnh, ra hoa đồng loạt, tăng tỷ lệ đậu trái. Với bộgiải pháp xử lý ra hoa chuyên biệt, TDC mang đến giải pháp tối ưu cho nhà vườn, hỗ trợ kỹ thuật xử lý ra hoa sầu riêng hiệu quả, cây khỏe – hoa nhiều – trái đạt chất lượng cao.
Tổng Quan Hoạt Chất Naphthalene Acetic Acid (NAA)
Isocycloseram là một hoạt chất trừ sâu, trừ nhện thuộc nhóm hóa học isoxazoline.
Bệnh thán thư, do nấm thuộc chi Colletotrichum gây ra, là một trong những bệnh hại phổ biến và có tầm quan trọng kinh tế hàng đầu trên cây sầu riêng (Durio zibethinus Murr.) tại Việt Nam cũng như các vùng trồng sầu riêng khác trên thế giới. Bệnh có khả năng tấn công trên nhiều bộ phận của cây, bao gồm lá, chồi non, hoa và trái ở mọi giai đoạn phát triển, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng quang hợp, sinh trưởng, tỷ lệ đậu trái, năng suất và chất lượng thương phẩm, đặc biệt là phẩm chất trái sau thu hoạch. Việc hiểu rõ về tác nhân gây bệnh, triệu chứng, chu kỳ bệnh và các yếu tố ảnh hưởng là nền tảng khoa học vững chắc để xây dựng chiến lược quản lý tổng hợp hiệu quả và bền vững.
Sầu riêng (Durio zibethinus Murr.) là cây trồng có giá trị kinh tế cao, tuy nhiên, quá trình canh tác phải đối mặt với nhiều thách thức, trong đó nổi bật là hiện tượng sượng cơm (Fruit Hardening/Uneven Ripening). Đây là một dạng rối loạn sinh lý phức tạp, không do vi sinh vật gây hại, làm giảm nghiêm trọng chất lượng thương phẩm và gây thiệt hại kinh tế nặng nề cho nhà vườn. Một trong những giải pháp dinh dưỡng được nghiên cứu và ứng dụng rộng rãi để hạn chế hiện tượng này là sử dụng Kali, đặc biệt là dạng Kali Sulfate (K₂SO₄), thường được gọi là Kali trắng.
Axit Phosphorous (H₃PO₃) và các muối của nó (gọi chung là phosphite, PO₃³⁻), thường được biết đến trong nông nghiệp Việt Nam với tên thương mại là "Lân hai chiều" hay "Lân phosphite", đã được công nhận rộng rãi về vai trò kép: vừa là một chất có khả năng kích kháng, ức chế hiệu quả các tác nhân gây bệnh thuộc lớp Oomycetes (ví dụ: Phytophthora spp., Pythium spp.), vừa có khả năng cung cấp một phần dinh dưỡng lân cho cây trồng sau khi được chuyển hóa. Đặc tính nổi bật nhất của phosphite là tính linh động toàn thân (systemic) trong cây, di chuyển theo cả hai chiều trong mạch gỗ (xylem) và mạch rây (phloem), cho phép nó phân bố đến khắp các bộ phận của cây.
Phân bón NPK là một trong những loại phân bón thiết yếu nhất trong nông nghiệp hiện đại, giúp cung cấp đầy đủ các dưỡng chất quan trọng cho sự phát triển của cây trồng